Phi thương bất phú

Đã 3 năm nay cứ đến ngày cuối tuần, khi Tuấn con trai ông được nghỉ là hai cha con lại đến Westminster Memorial Park Mortuary để thăm vợ ông. Số bà khổ, năm đình chiến bà không đi theo cha mẹ ra miền Bắc tập kết, bà ở lại với ông. Năm 1954 lễ cưới của ông bà chỉ có năm bảy người trong họ và mấy người bạn hàng xóm. Bà không có người thân. Những tưởng bố mẹ và các em bà sau 2 năm sẽ về lại, nhưng ngoài một tấm bưu thiếp gửi vào từ miền Bắc, ôm trong mình đến khi chết bà không có tin tức gì của gia đình từ đó. Cuộc đời lam lũ của bà chỉ có ông và sáu đứa con. Để lại 5 đứa bên kia đại dương, bà qua đây cùng với ông và Tuấn. Đối với bà. Ông vừa là người chồng, người anh và là người cha. Ông thương bà như một đứa con thiếu may mắn nhất trong nhà. Hai cha con ngồi bên mộ bà một buổi rồi về, không ai nói gì cả, mỗi người theo đuổi một hoài niệm riêng về bà.
Hôm nay ông đến nghĩa trang một mình. Ông để cho Tuấn nghỉ ở nhà, nó vừa mới kiếm thêm việc làm bán thời gian tại quán Phở 54 Danh bất hư truyền trên đường Brookhurst . Được vào phục vụ ở đây với đồng lương 12 USD một giờ, Tuấn đang cố gắng lấy được lòng tin của ông chủ. Nếu được mức lương 15USD một giờ Tuấn đã là một người thành đạt. Tội nghiệp thằng bé, nó luôn đi sớm về muộn, có những ngày nhà hàng đông khách nó phải làm thêm 8 giờ nữa sau khi từ Hãng Dưa leo về. Ông muốn ngồi một mình với bà. Westminster Memorial Park Mortuary là Nghĩa trang lớn của nước Mỹ, mộ người Việt ở Quận Cam, California chiếm hầu hết công viên. Ông không đủ tiền để mua ở Khu thuyền nhân, nơi chôn cất những người Việt vượt biển, họ qua trước từ sau 1975, con cái họ được học hành tử tế có việc làm lương cao. Ở Quận Cam họ là giới chủ hầu hết các nhà hàng siêu thị. Khu Chúa chăn chiên lầ phần mộ của người Thiên chúa giáo. Các phật tử thường hoả táng, tro cốt gửi vào Chùa Phật giáo. Còn bà ở đây, chỗ đất này ông phải bỏ ra hơn 7.000USD trong số tiền 40.000USD của chính phủ Mỹ trả cho ông, để mua giấc ngủ ngon cho người Mỹ sau chiến tranh Việt nam. Ngôi mộ ở khu này chôn hai tầng, bà đi trước, bà nằm dưới, ông sẽ đến bên bà, đặt ở trên. Tấm bia bằng đồng của bà sẽ được thay bằng một tấm bia bằng đá ghi tên họ của cả ông và bà khi ông chết. Tấm bia sẽ nằm sát mặt đất, giữa bãi cỏ xanh trong công viên. Không ai thấy ông bà, xác ông bà sẽ ở lại đây với Tuấn, hồn ông bà sẽ về bên kia đại dương, xứ Truồi quê hương ông, về với tổ tiên. Bây giờ bà chưa được đi, bà phải ở lại đợi ông. Xin lỗi bà, ông còn phải sống, ông còn nhiều việc phải làm. Hôm nay ông muốn nói với bà nhiều chuyện lắm, nhưng thôi để lúc khác Hôm nay ông muốn báo tin mừng cho bà, sắp tới ông sẽ về quê cưới vợ cho Tuấn, mọi việc đã chuẩn bị xong rồi. Thằng út của bà đã trưởng thành rồi, nó có việc làm ổn định ở Hãng Dưa leo, mỗi tuần 500USD, ngoài ra nó làm thêm bán thời gian ở nhà hàng danh tiếng này cũng được gần 300 USD một tuần. Cộng với tiền trợ cấp của ông, trừ thuế má, chi tiêu ra mỗi tháng còn dư được hơn 1.500 USD. Ông cũng đã trả hết nợ vay mượn của anh em chạy giấy tờ khi đi HO. Hồi này ông còn có gửi về giúp 5 đứa con bên quê nhà. Mà thôi, không nói chuyện tiền bạc nữa, có nói nhiều bà cũng chẳng hiểu. Từ ngày bà qua bên này đến lúc chết, theo ông từ Garden Grove đến Westminster .Có bao giờ bà đi đâu một mình mà biết tới đồng Đô la. Ông muốn nói với bà là ông sẽ cưới cho Tuấn một đứa con gái con nhà tử tế, xinh đẹp. có học hành. Cưới xong rồi đưa qua bên này. Với số tiền dành dụm được ông sẽ thuê cho nó một quầy hàng bên cạnh Ngự bình Restaurant trên đường Magnolia. Ở đấy, người Việt gốc Huế hay tụ tập, ba cha con sẽ bán bánh bột lọc. Ở bên này bột lọc, lá chuối, tôm, thịt đầy đủ cả. Bánh bột lọc chẳng phải là nghề của bà đó sao? Nghĩ tới những chiếc bánh bột lọc trong veo, thấy cả hình con tôm đất kho mằn mặn, ngòn ngọt, cay cay nằm trong nhân và hương vị đồng nội của nó làm ông lại thấy nhệu nước miếng. Cái mùi thơm ngọt ngào của lá chuối sứ quyện với hương sắn nồng nồng xực vào mũi. Bất giác ông thấy cay cay hai con mắt. Ông thấy bà hiện lên như còn sống, một tay nách rổ, một tay cầm nắm bánh lọc đeo xe Huế - Đà nẵng để bán.Hai mắt liếc ngang, liếc dọc, nhìn thấy mấy anh thuế vụ một cái là kéo nhau cả lũ bán bánh ào ào chạy nấp sau nhà công nhân đường sắt ga Truồi. Hôm nào may mắn thì lời được số bánh thừa, cha con ăn mệt nghỉ, hôm nào mưa gió bán không chạy phải đưa cho hàng xóm ăn dùm. Ngày ông vừa đi cải tạo về, sức khoẻ yếu, học được cái nghề mộc trong trại, ông cũng theo thằng cả và thằng hai đi ra ngoài Bắc, thầu xây dựng.Ông làm mộc, con làm nề, được một thời gian kha khá nhưng rồi không biết tính toán nên bị thua lỗ mãi. Tránh gánh nặng cho con, ông lại về phụ bà làm bánh bột lọc ra đầu cầu Truồi bán. Nói chuyện với bà đến đây ông sực nhớ là trưa nay ông hẹn với mấy người bạn đồng hương ở Ngự bình Restaurant. Ông đợi hương trong chiếc lư nhỏ tàn rồi đưa lên xe. Ở đây người ta viếng mộ bằng hoa, cuối ngày nhân viên của Nghĩa trang sẽ đi thu gom về đưa đi xử lý, không được để lư thắp hương trên mộ. Ông phải đợi cháy hết tuần hương và mang lư về.
Rời Nghĩa trang ông lên xe chạy qua Phở 54 Danh bất hư truyền, nhìn qua chỗ làm việc thêm của con một tý rồi mới vòng lại Ngự bình Restaurant. Mấy ông bạn đồng hương đã ngồi đợi ông ở đó. Đến đây các ông thích ăn bánh bèo, bánh nậm. Người ăn chay, người ăn mặn, mỗi tháng các ông thường gặp nhau một lần. Báo tin vui cho mấy người bạn biết mình sắp về quê cưới vợ cho con. Ông trình bày kế hoạch mở quầy bánh bột lọc, mấy người đều ủng hộ, các ông lên kế hoạch vận động người thân và con cháu đến ăn để ủng hộ ông. Có người còn lên kế hoạch liên hệ dân Huế các nơi khác mua bánh chuyển đến tận nhà. Cuộc mưu sinh được bàn tính rôm rả đậm tình anh em, bỗng nhiên một anh bạn hỏi:
-Vì sao anh tính đưa con dâu qua làm bánh mà không cho nó đi học nghề để làm ăn? nghề Nail ở Mỹ bây giờ kiếm ăn khá, chăm chỉ làm mỗi tuần kiếm 500 Đô la không khó, chưa kể khi lành nghề mở tiệm còn buôn bán thêm làm giàu nhanh hơn?
Ông không thích cho con dâu làm nghề ấy. Qua Mỹ đã lâu nhưng ông vẫn thấy cái việc chăm sóc móng chân móng tay cho người khác là thế nào ấy. Ông nói ra sợ mất lòng mấy ông bạn, cũng có con cái làm nail, ông biện bạch: 
-Phi thương bất phú mà, cứ xem mụ vợ nhà tôi thì biết, mấy năm tôi đi cải tạo, một mình mụ ở nhà bán bánh lọc không thôi mà nuôi cả 6 đứa con. 
Đến đây một người khác đồng tình và góp ý:
-Ông phải tính toán cho nó kỹ đấy. Ông còn nhớ cái vụ ông đi bán bún gánh nữa không?
Nhắc đến đây cả hội phá lên cười.
Ngày ấy, thấy vợ bán bánh lọc vất vả quá, ông tính chuyện giúp vợ một tay. Đến mùa gặt, ông mua một bộ xong nồi, bếp lò đầy đủ, làm một gánh bún đem ra ruộng bán cho bà con ăn bữa lỡ.. Bữa nào bán không hết thì gánh vào làng tìm mấy bạn cải tạo cũ ăn dùm. Một tô bún thật to còn thêm một miếng thịt chân giò béo ngậy, màu mè, nước xương bò hầm ngọt đậm đà, rau thơm, rau sống đầy đủ nên ai cũng khen ngon và rẻ. Mua 100 ngàn đồng tiền bún và gia vị, ngày nào về cũng lãi được bốn, năm chục ngàn, ông mừng lắm. Một hôm trời mưa, mấy ông bạn biết ý nên kéo ông vào ăn giùm, thấy ông làm ăn được ai cũng vui. Nào ngờ cô em họ bên cạnh thấy ông ở đấy nên chạy qua gặp. Ông mời cô em một tô bún rồi khoe anh làm ăn được cho cô em mừng. Vốn mở quầy bán thịt nên cô em thấy anh bán rẻ quá đành hỏi xem anh bán thế này thì làm sao có lời. Một tô 15 ngàn mà cục thịt to thế này rồi bao nhiêu thứ nữa cũng tới 20 ngàn. Ông động viên cô em 
-Thế mà ngày nào anh cũng lời dăm ba chục đấy.
Cô em ngạc nhiên:
Thế tiền thịt cả tháng này là một triệu rưởi, chị ký nợ chỗ em anh đã tính chưa?
Ông thất kinh, cả hội lăn ra cười. Ông chỉ tính tiền bún quên tính tiền mua thịt. Ngày ấy cả hội phải góp tiền cho ông trả tiền thịt rồi ông giải nghệ.