GIẢI MÃ BA CÂU ĐỐI THOẠI NGẮN CỦA BÁC HỒ VỚI ÔNG VŨ KỲ KHI BÁC TRỒNG CÂY ĐA CUỐI CÙNG Ở VẬT LẠI, BA VÌ TẾT KỶ DẬU(1969)

Ngày 8/12/1961, Nghệ An đón Bác về thăm quê lần 2 rất long trọng. Trưa ấy, nhà khách Tỉnh uỷ chuẩn bị tiệc đón Bác gồm mấy chục suất ăn thịnh soạn. Gần đến giờ khai tiệc, ông Nguyễn Khai - Uỷ viên Trung ương Đảng, Trưởng ban Tổ chức - mới nói với bộ phận văn phòng:
- Anh Đồng, anh Quế được ngồi với Bác, các cậu mang cơm nước lên!
Chọn 4 đôi đũa, mấy chiếc bát chiếc đĩa in rồng bay phượng múa đẹp nhất, cơm trắng, thức ăn ngon, trong đó có 2 món tương Nam Đàn, cà pháo muối Nghi Lộc được mang lên phòng Bác. Mọi thứ bày soạn tươm tất trên bàn, Bác lấy chai rượu mang theo rót ra 4 chén:

-Trước khi dùng cơm, Bác mời các chú một chén rượu khai vị của Bác!

Uống xong chén rượu, các ông Nguyễn Khai, Võ Thúc Đồng, Nguyễn Sỹ Quế chuẩn bị cầm bát xới cơm do VP Tỉnh uỷ bố trí, Bác ngăn lại và lấy ra gói cơm độn ngô vàng bó trong chiếc mo cau của Bác mang theo, cắt thành 4 miếng: (Từ năm 1960, Bác đề xuất chủ trương ăn độn, kêu gọi thắt lưng buộc bụng chi viện lương thực cho chiến trường miền Nam).

- Bác mời các chú ăn một lát cơm với “cà có đuôi”( “cá”- tiếng Nghi lộc) kho khô của Bác mang từ Hà Nội vào. Bác chỉ có chừng này thôi, những thứ trên bàn là của chú Đồng, chú Quế!

Bác cùng 3 người ăn hết gói cơm độn ngô, sau đó mới dùng đến cơm do VP chuẩn bị. Bác khen “cà có cuống” Nghi Lộc ngon, tương Nam Đàn tốt. Bữa đó, VP chuẩn bị nhiều các món ăn. Bác bảo:

- Cơm trắng, đò ăn ngon của chú Đồng, chú Quế, anh em đã chuẩn bị thì trách nhiệm chúng ta phải ăn hết, lâu lắm Bác về mấy chú mới được bữa ngon, không được lãng phí!
Cuối cùng chỉ còn lại ông Đồng, ông Quế chủ nhà phải "bám trụ chiến đấu" bằng hết món cà muối Nghi Lộc và tương Nam Đàn. Ông Nguyễn Khai chỉ biết ngồi bấm bụng cười!

Lát sau, ông Võ Thúc Đồng xuống bếp gặp ông Phượng, chánh văn phòng UB:

- Bữa ni các cậu làm hại mình,ăn cho hết hai món "cà có đuôi và cà có cuống" với uống nước tương, không biết lấy nước mô mà uống cho hết khát!.
    Hồi đó Bác mới phát động Tết trồng cây, nhưng cơ quan Tỉnh uỷ chỉ có lưa thưa mấy cây phi lao già cỗi trồng thời Pháp thuộc, đứng hai hàng trước cửa Nhà ăn Liên cơ. Sợ Bác phê bình không trồng cây, trồng mới thì sợ dấu đất mới,Bác biết nên VP bèn "sáng kiến" đào hai hố thật nhỏ tròn rồi cắt ngọn hai cây dừa đặt xuống. Vì dấu vết khó nhận ra, hơn nữa trong vườn Bác ở Hà Nội, Bác có trồng một cây dừa nhớ miền Nam. Ai ngờ khi ăn cơm xong ra trước cửa Bác gọi ông Nguyễn Sĩ Quế, (Chủ tịch tỉnh Nghệ an lúc đó) đến chỉ vào cây dừa và nói:
-Thế này là “chặt cây sống , trồng cây chết” đấy. Lần này Bác bỏ qua, nhưng chú nhớ lấy mà làm nhân sự.
     Câu chuyện này ông Nguyễn Sĩ Quế kể cho tôi và chú ruột của tôi, ông Nguyễn Cảnh Đính một cán bộ Cách mạng Tiền khởi nghĩa, khi chúng tôi đến thăm ông Quế về hưu, sống trong một căn nhà gỗ ba gian mộc mạc ở Vinh. Khi đó ông Quế không hiểu ý Bác nên phê bình một số cán bộ văn phòng vì lừa dối Bác. Sau này ông ân hận, vì đã hiểu sai ý Bác, Công tác nhân sự sau này đều vấp cảnh “chặt cây sống, trồng cây chết”.