Văn minh của người nghèo

Thấy Obama qua thăm xã giao Việt nam . cả nước từ quan chức cao cấp cho đến thằng chân đất mắt toét ồn ào lên như biển dậy sóng. Hắn ngồi nhớ cảnh ngày xưa tóc vàng hoe, lưng trần cháy như đáy nồi rang, mặc cái quần thủng đáy, đứt chạc rút, chỉ vận lại (gấp lưng quần  lại nhét vào bụng) ngồi ngoài cổng chơi ô ăn quan với mấy thằng bạn,đợi mẹ đi chợ từ sáng sớm. Thấy mẹ đi chợ về đến đầu làng hắn vội vứt hết cả đống tài sản đánh thắng được từ sáng sớm đến trưa,ù té chạy. Quần tụt xuống mắc phải đầu gối vướng chân ngã sấp mặt đập xuống đường thế ,thế mà không khóc.Đứng dậy ngay, một tay kéo quần cho khỏi rớt, một tay dùng cổ tay quẹt mũi thòng lòng dính đầy đất cát, chạy như vận động viên chạy nước rút. Hắn là người đầu tiên níu lấy gánh của mẹ, mắt sáng lên khi nhìn thấy cái bánh tráng nằm trong rổ, chưa được đụng tay vào. Anh chị hắn và cả lũ bạn chay chậm quá, một hồi lâu mới tới. Mẹ hắn đặt gánh xuống, lấy vạt áo lau mũi cho hắn. mẹ mở cái kim băng cài trên miệng túi áo đựng tiền, kéo quần hắn lên ghim lại rồi xoa đầu hắn, hắn không chú ý đến các động tác âu yếm của mẹ. Mắt hắn chăm chăm nhìn cái bánh đa thơm lừng mùi vừng(mè) cháy, khịt mũi, nuốt nước bọt lẫn cả nước mũi. Một lúc lâu sau, mấy anh chị hắn và mấy đứa bạn cùng hắn, rồng rắn hộ tống mẹ về nhà. Là thằng út cưng nên hắn được quyền đi bên cạnh mẹ. Một tay vẫn không quên giữ quần, một tay nắm lấy tao gióng, mắt không rời chiếc bánh nằm giữa cái rổ đang lúc lắc ngước lên nhìn hắn trêu ngươi. Hắn nghĩ bụng , liệu hồn đấy tao sẽ bảo vệ mày về tận nhà, tao đợi mẹ từ sáng, tao thấy mẹ đi chợ về đầu tiên, mẹ cưng tao nhất, ngày hôm nay tao ngoan, không khóc nhè… tao sẽ được phần lớn nhất. Đặt gánh xuống sân, mẹ gọi anh lớn ra chia bánh cho tụi trẻ. Anh hắn đang lúi húi nấu cám lợn dưới bếp một hồi lâu mới ra, cả tụi đứng chờ, sau này đi học hắn mới biết là dài hơn một thế kỷ. Chỉ có anh lớn hắn mới được cầm cái bánh lên. Anh đưa tay đếm cả một rừng tay giơ lên đòi chia phần. Tính cẩn thận và công bằng, anh đếm lui đếm tới hai ba lần kẻo sai sót. Một tay cầm chiếc bánh giơ cao lên, một tay anh bẻ bánh chia. Tất nhiên hắn được cưng nhất nhà, được chia miếng đầu tiên, nhưng lại nhỏ. Anh hắn có kinh nghiệm rồi, miếng đầu mà bẻ to quá thì có thể mấy đưa sau không có phần. Hắn ranh lắm, chưa vội ăn ngay, nhét vào lưng quần rồi chạy qua vị trí khác, giơ tay lên lại. Anh hắn gạt tay hắn ra nói :
-Em có rồi, để phần đứa khác. Hắn phụng phịu chỉ tay vào miếng bánh của chị hắn vừa được chia tỵ nạnh :
-Miếng của em nhỏ hơn miếng của chị.
Chị tôi cũng có thể nhận ra điều đó, vì bẻ miếng bánh đa có ai chia đúng ý mình được đâu. Chị hắn đề nghị đổi, hắn đưa tay vào lưng quần lấy miếng bánh của hắn ra, cầm hai miếng so sánh. Đúng vậy, hắn nói liều mà đúng, miếng của chị có to hơn, không nhiều lắm. Đồng ý đổi, khi đưa tay phải cầm miếng bánh của chị hắn chắc chắn rồi, tay trái hắn cầm miếng bánh của hắn lên miệng đớp nhanh một miếng. Chị hắn cười và bẻ bớt cho hắn một miếng nhỏ nữa rồi nói :
- Chị cho thêm này, đừng tham lam thế mà hư nghe chưa.
To nhỏ không đều nhau, nhưng cả mấy đứa hàng xóm bạn tôi cũng có phần. Một tay ngửa dưới cằm để hứng mấy hạt vừng văng ra, một tay cầm miếng bánh nhe răng ra cắn không dám ngậm môi. Nhâm nhi thưởng thức cái vị ngòn ngọt, mằn mặn, cay cay…và mùi vừng đen cháy thơm phức lẫn với mùi tỏi của bánh đa Chợ Lường( Đô Lương) xộc vào mũi.Cả lũ vui như ngày hội.
    Chia phần xong, anh lớn hắn cúi xuống lượm mấy vụn bánh rơi xuống đất, thổi phù một cái, mấy con kiến tranh thủ vào hôi của dính trên mẩu bánh bay vèo. Bỏ mẩu bánh vụn vào miệng thưởng thức rồi đưa miếng cuối cùng, phần của anh cho hắn xoa đầu hắn rồi nói :
Thưởng cho út này, ngày hôm nay không khóc nhè.
- Cả làng nhìn hắn ghen tỵ. Khóc nhè lợi hại thật.
(tặng các anh chị, bạn hàng xóm của tôi lúc còn nhỏ, chiếc bánh… TPP)